Nafarroak dantza garaikidea berreskuratu du

Vianako Printzea Erakundea-Kultura Zuzendaritza Nagusiak hautu irmoa egin du Nafarroa dantzarendako eta mugimenduaren arteendako erreferentziazko toki bihur dadin. Joan den udazkenean egin zen lehen edizioaren ondotik, Nafarroako Dantza Garaikideko Jaialdiak behin betiko tokia aurkitu du Dantzaren Nazioarteko Egunaren hurbileko datetan, hots, apirilaren 29aren bueltan. 2017an, DNAk zuzendaritza artistiko berria du. Isabel Ferreira da buru eta beste programa bat aurkeztu du zeinean beste latitude batzuetatik datozen proposamenak jasotzen diren: Taiwan, Brasil, AEB, Suitza, Kongo, Suitza edo Portugal. Urrutirako begirada, ingurune hurbilekoa ere aintzat hartzen duena, Nafarroa, Euskadi, Errioxa edo Kataluniako artisten ikuskizunak ere baitaude.

DNA 2017k dantzaren gaineko begirada eta diskurtso desberdinak sortzera bideraturiko programazio baten aldeko hautua egin du, dantza, zinema, bideo-dantza edo videomapping bezalako adierazpen artistikoak barne hartzen dituzten hamabost lan eskainiz. Dantzaren unibertsoari dimentsio berri bat emateko modu bat, zientziaren eremuarekin eta rocka, punka eta hip hopa bezalako musika estiloekin loturak bilatuz. DNAk munduko hainbat paisaiatatik etorkizunari itxaropenez beterik begiratzen dieten istorioak aurkezten ditu. Istorio hauek Iruñean, Barañainen, Uharten, Noainen, Atarrabian, Altsasun, Agoitzen, Lesakan eta Tuteran taularatuko dira, maiatzaren 20a eta ekainaren 3a bitartean. Jaialdiak, horrela, dantzari loturiko ikusle askotarikoak elkartzeko gune bihurtu nahi du.

Programazio honen lehentasunen artean daude, halaber, aniztasunari erantzutea, arte eszenikoak garatzea eta bistaratzea, dantza eta dantzaren sormen prozesuak sustatzea, berrikuntza, sormen garaikidea eta azken joerei eta abangoardiako hizkerei irekitzea. Funtsean programa honek dantza garatzeko tresna bat izan nahi du, dantza Nafarroako sektore kultural nabarmena baita.

Irizpide horiei jarraikiz, DNAk dantzak gure erkidegoan izan dezakeen eginkizunaren gaineko zeharkako hausnarketa baterako abiapuntua izan nahi du. Dantza, adierazpen artistiko gisa, eta beste hizkuntzekiko fusio elementu gisa. Dantza, xede gisa, oholtza gainean gozatzeko, baina baita baliabide gisa ere, beste esparru batzuetan barneratua, hala nola hezkuntza, ikerketa edo ekonomia, bestelako erkidego eta gizarte ereduak eraikitzeko.

Fernando Pérez

Kulturako zuzendari nagusia

Etorkizuna +

Jaialdia elkartzeko aukera paregabea da, arlo guztietako artistak, kudeatzaileak, artearekin lan egiten duten instituzioak, eta zaleak beraiek ere bai, noski. Halakoetan, guztion energia batzen da, ezusteko lankidetzak sortuz eta milaka ate irekiz. Nafarroan, sormen-lan garaikiderako bide berriak eraikitzen ari diren honetan, gogo eta ilusio handiz hartzen dut DNA jaialdiaren zuzendaritza artistikoaren erronka.

Eta ilusioa da, hain zuzen ere, etorkizuna imajinatzeko ilusio espiritu hori, DNAren edizio berri hau inspiratzen duena. Garai nahasi hauetan, itxaropena piztuko diguten istorioak ekarri nahi ditugu Nafarroara aurtengo jaialdian, hala nola, Cloud Gate Dance Theatre-ren, Rice lana, nekazaritza ekologikoaren defentsan edota Txalo Toloza eta Laida Azkonaren Extraños Mares Arden, Atakamako biztanleak meategietako industriaren kontrako erresistentzian erakutsiko dizkiguna. Bestetik, Societat Doctor Alonsoren Anarchy lanaren “no future” eta Kongoko Faustin Linyekularen “more more more future”, biek mezu bera helarazten digutela: etorkizuna gaurtik bertatik eraikitzen duguna da. Dantzaren etorkizunaren inguruan ere lan egingo dugu, jarduera-programako solasaldietan. Zein da etorkizuneko dantza? Norantz doa? Zein da ekonomia kulturalaren munduaren barnean duen espazioa?

DNA 2017n, memoria, gorputza, mugimendua, musika, eszenografia, bideoa, filosofia edo fisika kuantikoa “dantza todoterreno” deitu litekeen programazio batean eratu ditugu, Ikerketa artistikoa, testuingurua, gaia eta estilo aniztasuna konbinatuz. Txileko basamortuak, Taiwango arroz ekologikoko zelaiak, Nafarroako urtegietan lehorteak eragindako edertasun samingarria, hirigunean sustraitutako zuhaitz-gorputz landaketak, paraje post-apokaliptikoak mundu distopiko batean, hondamenean dagoen Kinshasa hiriko ostatuetako gau bukaezinak, eta fisika kuantikoko partikulen dantza. Denak dira geltoki posibleak, dantza garaikidearen neurrigabeko paisaian barrena. Aniztasuna dela eta, gaitasunen eta gorputzen dibertsitateak ere ospatu nahi ditugu aurtengo edizioan, Brasilgo Eduardo Fukushimaren Homem Torto edo Sobre Ruedas Kon mocion eta Lua taldearekin batera.

AEBtik etorriko zaigu Martha Graham Dance Company, dantza garaikidearen bidegile handiaren taldea, bere 90. urteurrenaren ospakizun gisa, euren lanik entzutetsuenetako batzuk eskainiko dizkiguna. Beraz, Hego eta Iparramerika, Europa, Asia eta Afrikako artistak izango dira aurtengo edizioan, DNA-ren proposamenetako bat baita beste kontinenteetako arte garaikideekin zubiak eraikitzea. Halako programazio anitza ez zatekeen posiblea izango Gaiarre Antzokiaren eta Baluarte Fundazioaren laguntzarik gabe.

Ikuskizunen programazioaz gain, jaialdiak irauten duen hamabost egunetan zehar, lankidetza, topaketa eta prestakuntza jardueren programa antolatu dugu. Besteak beste, coLABoratorio DNA, bost astetako laborategia Uharte Zentroan tokiko sormen lana sustatzeko munduko hainbat tokitako artistekin lankidetzan; hiru egonaldi artistiko Lesaka, Agoitz eta Barañainen, egonaldiaren buruan aurrestreinaldia eskeiniko dutenak; Bi topaketa ere izango ditugu, alde batetik, Bideo-dantza Jaialdien Sare Iberamerikarraren Topaketa, eta bestetik, DNA – PEA (Hedapen Artistikorako Topaketa), Arte Bizien eta ekonomia kulturalaren arteko harremanen gaineko hausnarketan oinarritua. Horrela, jaialdi honek, ikuskizunen kalitatea bilatzeaz gain, aktore askotarikoen arteko topaketa eta elkarrizketa bideratu nahi ditu, komunitatean pentsatzeko eta bizitzeko bestelako moduen gainean hausnartzeko asmoz.

Isabel Ferreira
DNAko zuzendari artistikoa